Kolczoch jadalny, co to za roślina?
Kolczoch jadalny (Sechium edule, popularna nazwa: Chayote) – gatunek rośliny z rodziny dyniowatych. Pochodzi z terenów tropikalnych Ameryki. Kolczoch jadalny, choć w Polsce obecnie jest mało znany, na całym świecie cieszy się dużą popularnością. W różnych krajach roślina ma różne nazwy, np. Chayote, Choko, Starpreciante, Citrayota, Citrayote, Chuchu, Sayote, Labu Siam, Pipinola, Pimpinela, Machucho, Calota, Iskus, Ishkus, Centinarja, lingua di lupo, zucca centenaria, zucchina spinosa, patata spinosa, melazana spinoza.
W Wietnamie kolczoch jadalny nazywa się Su Su i jest bardzo popularną rośliną. Już od dzieciństwa bardzo lubiłem dania przyrządzone z Su Su. Jest on bardzo smaczny, w smaku przypomina mi coś między kalarepą, ogórkiem i cukinią.
Owoce kolczocha jadalnego
Zarówno owoce, jak i młode pędy nadają się do jedzenia. Owoc wyglądem przypomina spłaszczoną gruszkę z kolcami (chyba przez to w Polsce nazywa się Kolczoch), przeważnie ma kolor żółto-zielony, czasami spotykamy niektóre odmiany z owocami o barwie ciemnozielonej lub biało-żółtej. Owoc ma biały miąższ, którego niesamowity smak tkwił w mojej pamięci od dzieciństwa. Jest to jest moje najbardziej ulubione warzywo.
Miąższ owocu kolczocha jadalnego można jeść po ugotowaniu, na surowo lub przyrządzać surówki. Jak wyżej pisałem, jego smak przypomina kalarepę, ogórka i cukinię, więc można z niego przyrządzić pyszne jedzenie tak, jak to robimy z wymienionymi warzywami.
Owoce kolczocha jadalnego po zebraniu z ogródka
Kolczoch jadalny (Chayote, Su Su) jest bardzo popularny w Wietnamie lecz w Polsce prawie nieznany, przez długi czas był nieosiągalny (niedostępny w sklepach). Ja od ponad 35 lat mieszkam w Polsce, więc od kilkudziesięciu lat tęskniłem za jego smakiem z dzieciństwa.
Kolczoch jadalny: nasiona, sadzonki, hodowla Kolczocha jadalnego
Od dzieciństwa lubiłem pracować na ogródku, od kilkudziesięciu lat mieszkam w Polsce, co jakiś czas jeżdżę do Wietnamu, aby odwiedzić swoją rodzinę i za każdym razem przywożę różne nasiona i sadzonki z Wietnamu. Nie wszystkie rośliny przywiezione z Wietnamu przyjęły się w polskim klimacie. Niektóre łatwo się zaaklimatyzowały, a niektóre nie. Miałem ogromny problem z wyhodowaniem kolczocha jadalnego w Polsce. Przez kilkanaście lat wiele razy przywoziłem to warzywo z Wietnamu, sadziłem na ogródku w Polsce, ale mi się nie przyjęło. Dałem sobie spokój z innymi roślinami, które się nie przyjęły w Polsce, ale w przypadku kolczocha jadalnego (Su Su, Chayote) nie zrezygnowałem. Jego niepowtarzalny smak z dzieciństwa dał mi ogromną motywację i nadzieję, że kiedyś uda mi się go uprawiać w Polsce. Teraz mam ogromną radość, że mi się udało, że moje wysiłki nie poszły na marne, że wreszcie mam na swoim ogródku mój ulubiony Su Su (kolczoch jadalny).
Galeria zdjęć kolczocha jadalnego z mojego ogródka
Kliknij w miniaturkę, aby przeglądać zdjęcia w galerii!
Mój sukces uprawiania kolczocha jadalnego na polskiej ziemi wiąże się z ogromną cierpliwością, pasją, mnóstwem pracy i poświęconego czasu. Każdy, kto zajmuje się ogrodnictwem zapewne wie, że termin sadzenia, temperatura otoczenia, temperatura gleby, wilgotność gleby ma bardzo duży wpływ na powodzenia w uprawie roślin. Kolczoch jadalny pochodzi z terenów tropikalnych, ja przywiozłem sadzonki z Wietnamu, gdzie jest inny klimat, więc doświadczenia związane z uprawą kolczocha jadalnego w Wietnamie nie sprawdzają się w Polsce. Jeśli trzymamy się terminu sadzenia tak, jak w Wietnamie, to w Polsce nie pasują warunki temperatury otoczenia, temperatury gleby, itd. Chcąc uprawiać kolczocha jadalnego w Polsce musiałem przez wiele lat robić doświadczenia, szukając odpowiedniego terminu sadzenia oraz warunków pogodowych, kiedy temperatura otoczenia i temperatura gleby pozwalają na wzrost kolczocha jadalnego. Po kilkunastu latach pracy z dużą cierpliwością wreszcie mi się to udało i bardzo się cieszę!
Nasiona, sadzonki kolczocha jadalnego
Wyhodowanie sadzonki Kolczocha jadalnego w polskim klimacie jest niezmiernie trudne. W Polsce jeszcze do niedawna sadzonki Kolczocha jadalnego były nieosiągalnym marzeniem działkowców i ogrodników, obecnie już można je zdobyć. Nie jest to jednak łatwe ponieważ bardzo trudno je wyhodować w polskich warunkach klimatycznych, procent "udanych" sadzonek jest bardzo mały!
Oto moje własne wyhodowane sadzonki!
Moje własne wyhodowane sadzonki kolczocha jadalnego
Gdy znajdę więcej czasu, postaram się napisać przepisy na moje ulubione dania z kolczocha jadalnego.
Autor tekstu: Dang Sy Kien